Zobacz zabytki

Ołtarz z manierą

Ołtarz główny wykonany został w estetyce manierystycznej w połowie XVII wieku. Nurt ten wywodzi się z renesansu i jest jego przekształconą , zmienioną (zmanierowaną) formą artystyczną. Charakteryzuje się wytwornością, wyrafinowaniem, kunsztownością, świadomą sztucznością form, zakładającą znaczną swobodę wyobraźni i fantazji twórcy. Ceniony jest efekt zaskoczenia, gra iluzji oraz fantazyjna niekonwencjonalność pomysłu.

W finezyjnie rozwiniętych uszakach z ornamentem chrząstkowo – małżowinowym umieszczone zostały pełnoplastyczne rzeźby świętych biskupów, patronów Polski: św. Wojciecha i św. Stanisława.

 

Patron Polski

Św. Wojciech, pierwszy patron Polski, urodził się w 956 roku w czeskich Libicach. Zdobył gruntowne wykształcenie w szkole katedralnej w Magdeburgu. Po powrocie mimo młodego wieku został mianowany biskupem Pragi. Nawoływał wówczas do przemiany życia i porzucenia złych obyczajów zarówno możnych, jak i duchowieństwo, nie spotkał się jednak z posłuchem. Opuścił Pragę, przywdziewając habit benedyktyński, i wraz z bratem Radzymem Gaudentym osiadł w klasztorze na rzymskim Awentynie. Po licznych podróżach po europejskich sanktuariach trafił na dwór księcia Bolesława Chrobrego. Stąd udał się na misję do pogańskich Prus. Podczas próby ich nawracania wraz z towarzyszami został napadnięty i zamordowany. Ciało męczennika wykupił Bolesław Chrobry i pochował w Gnieźnie. Wojciech już dwa lata po śmierci został kanonizowany.

Belka tęczowa

Zabytkiem godnym uwagi jest grupa Ukrzyżowania umieszczona na belce tęczowej. Centralnym przedstawieniem jest ukrzyżowany Chrystus w towarzystwie Matki Boskiej i św. Jana Ewangelisty. Ekspresja przedstawienia, muskularne ciało, wyraźne emocje uwidocznione w pozach i twarzach świętych charakterystyczne są dla epoki baroku. Typowe dla tego okresu jest również przedstawienie perizonium, czyli tuniki wokół bioder Chrystusa, która jest stosunkowo wąska, finezyjnie zawiązana na boku i wzbogacona sznurem. Krzyż również otrzymał dodatkowy element – glorię symbolizującą boskość i wieczną chwałę.

Sacrum i profanum

Niektóre elementy wyposażenia w kościołach drewnianych pełniły symboliczne funkcje, dzieląc sfery sacrum i profanum. Niewątpliwie należała do nich belka tęczowa, ale warto też zwrócić uwagę na balustradę, gdyż niewiele jest kościołów, w których ona się zachowała. Balustrada umieszczana była na stopniach prezbiterium, gdzie wierni klękali, przystępując do komunii świętej. Jest to element wyposażenia kościoła, przy którym wierni zbliżają się do Zbawienia, przyjmując Najświętszy Sakrament.

Balustradę tworzą ozdobne tralki. Te zewnętrzne wykończone zostały stylizowaną wicią roślinną z kapitelem w formie główki (powstała w ten sposób stylizowana kariatyda, czyli kolumna w kształcie kobiety – typ figury wywodzący się z okresu starożytnego). Całe swoje doświadczenie i wiedzę nieznany z nazwiska snycerz przekazał w tym drewnianym dziele.

Prywatny ołtarz

Wyróżniającym się wśród drewnianych zabytków obiektem jest ołtarz z kaplicy bocznej wzniesionej w 1720 roku z drewna modrzewiowego. Jego fundatorami była rodzina Lutomskich, właścicieli wsi Łubowo.

Przypuszczalnie ołtarz został ufundowany w podzięce i służył do prywatnej modlitwy. Prawdopodobnie umieszczenie tutaj św. Jana Nepomucena – męczennika, który zginął, gdyż nie chciał zdradzić tajemnicy spowiedzi – nie było przypadkowe. To jemu powierzano najskrytsze błagania, prośby i dziękczynienia. Darzono go wielkim zaufaniem. Ołtarz w kaplicy, wzniesiony jako wotum, czyli dziękczynienie, jest miejscem skupienia i cichej, wewnętrznej modlitwy.

 

Cechą wyjątkową ołtarza jest udrapowana tkanina znajdująca się w centralnym jego miejscu, zwana paludamentem.

 

Tkaninę spina korona podtrzymywana przez aniołki zwane puttami.

 

Po bokach tkaniny znajdują się figury Matki Boskiej i Jana Nepomucena.

 

Symbol oka Opatrzności Bożej otoczony glorią ze złotymi promieniami.

 

W centralnej części ołtarza widnieje wotum z herbem rodowym Szeliga.

 

Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego